#ZielonaInstytucjaKultury

Organizacje partnerskie:

Cele projektu:

Celem projektu jest zapoznanie się z dobrymi, ekologicznymi praktykami stosowanymi przez polskie
i francuskie instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe działające na rzecz kultury, a także wdrożenie ich do codziennej pracy. Zdefiniowano 3 tematy: polityka ekologiczna wewnątrz instytucji/organizacji, organizacja wydarzeń kulturalnych z uwzględnieniem ekologicznych zachowań oraz ekologiczna edukacja dorosłych słuchaczy i uczestników wydarzeń. W ramach projektu zostanie opracowana m.in seria wideoporadników dobrych, zielonych praktyk oraz szkolenia dla edukatorów i animatorów. Wspólnie z partnerami projektu chcemy, aby realizacja projektu stała się pierwszym krokiem do skonsolidowanych działań środowiska kultury na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w naszym mieście i regionie.

Planowane działania:

1. Kick-off meeting (Polska). Spotkanie inaugurujące projekt z udziałem organizacji partnerskich.
2. Zielony audyt (Polska). Diagnoza polskich instytucji kultury pod kątem stosowania i wdrażania proekologicznych rozwiązań. Wymiana dobrych praktyk z promotorami idei zielonej instytucji kultury w Polsce oraz z francuskim partnerem nt. zrównoważonego rozwoju w kulturze (warsztaty).
3. Wizyty studyjne w Polsce i  we Francji osób zarządzających instytucjami kultury/organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz kultury. Wymiana doświadczeń z zakresu praktycznego stosowania ekopraktyk (infrastruktura, organizacja pracy) w codziennej działalności.
4. Spotkanie edukatorów/animatorów we Francji. Wymiana dobrych praktyk z zakresu edukacji ekologicznej osób dorosłych (techniki, metodologia, zakres) i sposobów “przemycania” ekologicznej wiedzy przy okazji organizowanych wydarzeń kulturalnych.
5. Wizyty studyjne w Polsce i we Francji dla osób zajmujących się organizacją wydarzeń kulturalnych (imprezy, festiwale). Wymiana dobrych praktyk z zakresu tworzenia wydarzenia kulturalnego pod kątem potencjału i wyzwań zrównoważonego rozwoju, przede wszystkim w aspekcie ochrony środowiska.

Realizacja projektu #ZielonaInstytucjaKultury ROZPOCZĘTA! Po perypetiach związanych z wycofaniem się pierwszego, francuskiego partnera z projektu, intensywnych poszukiwaniach godnego zastępcy, MAMY TO! Stowarzyszenie RICH’ESS z Saint-Brieuc dołączyło do Centrum Polsko-Francuskiego, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, aby wspólnie podzielić się „zielonymi” doświadczeniami i dobrymi ekopraktykami.

Podczas pierwszego spotkania w Olsztynie (5-7 września 2022), inaugurującego projekt, oprócz prezentacji wszystkich partnerów i wizyt w poszczególnych instytucjach kultury, rozmawialiśmy o harmonogramie dalszych planowanych działań, kwestiach organizacyjnych i finansowych. Ustalaliśmy również wspólnie metody i narzędzia ewaluacji projektu.

Zgodnie z założeniami, nasze działania (w tym 3 wizyty we Francji, 2 w Polsce oraz otwarte, polsko-francuskie warsztaty wymiany dobrych praktyk) realizowane będą w następujących obszarach:

1. polityka ekologiczna wewnątrz instytucji/organizacji,

2. organizacja wydarzeń kulturalnych z uwzględnieniem postaw proekologicznych oraz

3. ekologiczna edukacja dorosłych słuchaczy i uczestników wydarzeń.

W październiku kolejny etap, diagnostyczny. Przedstawiciele stowarzyszenia RICH’ESS przeprowadzą w polskich, partnerskich instytucjach kultury tzw. „zielony audyt”. Grupa projektowa działająca pod eksperckim okiem francuskich partnerów dokona analizy i autoewaluacji zachowań i praktyk ekologicznych w swoich instytucjach/organizacjach. Przyglądać będziemy się organizacji pracy, zarządzaniu zasobami, funkcjonowaniu na co dzień w naszych siedzibach, gospodarce odpadami, zużyciu mediów, polityce zakupowej, sposobom komunikowania i promowania naszych działań itp. Wnioski ze spotkań posłużą do stworzenia raportu, którego efektem, na zakończenie realizacji projektu, będzie wspólne wypracowanie „karty dobrych zielonych praktyk w kulturze”. Z rezultatów skorzystać będą mogli wszyscy, którym ekologia w kulturze nie jest obojętna.

Zielony audyt w Polsce. Spotkania warsztatowe.

W dniach 23-26 października miał miejsce kolejny etap realizacji naszego projektu – etap diagnostyczny. Zrealizowaliśmy go w postaci 3-dniowych kreatywnych spotkań warsztatowych w duchu filozofii inteligencji zbiorowej. Wzięli w nich udział przedstawiciele instytucji/organizacji partnerskich (kadra kierownicza, pracownicy administracji, animatorzy, edukatorzy, organizatorzy wydarzeń kulturalnych). Audyt opierał się na 3 zagadnieniach: działalność kulturalna i edukacyjna, organizacja pracy i procesy funkcjonowania, zarządzanie zasobami. Celem spotkań było próba zdefiniowania wzorca zielonej organizacji/instytucji kultury poprzez zdiagnozowanie potrzeb, elementów do poprawy i ustalenie działań naprawczych. Ponadto, określenie nowej „zielonej” inicjatywy oraz inicjatywy „marzeń”, którą instytucja/organizacja chciałaby wprowadzić w przyszłości. Moderatorem warsztatów byli francuscy partnerzy mający doświadczenie we wspieraniu rozwoju organizacji i ich procesów strategicznych, głównie sektora ekonomii społecznej. Wnioski ze spotkań posłużą przedstawicielom Rich’ess do stworzenia ogólnodostępnego raportu. Zagadnienia podejmowane podczas spotkań będą również przedmiotem działań lokalnych, jakie instytucje/organizacje partnerskie zadeklarowały się podjąć na rzecz zielonej transformacji.

W ramach realizacji kolejnych działań projektowych w dniu 7 marca br. zorganizowaliśmy warsztaty pn. „Zielona transformacja w kulturze. Polsko-francuskie konsultacje”.

A dzień wcześniej, 6 marca w trakcie VII Europejskiego Kongresu Samorządów, który odbył się w Mikołajkach zaproszeni przez nas eksperci dzielili się przemyśleniami na panelu dyskusyjnym „Samorządy i instytucje kultury – naturalni partnerzy w zielonej transformacji”

Badanie Ministerstwa Klimatu i Środowiska (2020) wykazało, że Polacy najbardziej obawiają się skutków zmian klimatu (52%). W Polsce jest 13 tys. instytucji kultury, które mogą odgrywać kluczową rolę w propagowaniu wiedzy i praktyk ekologicznych. W jaki sposób zatem instytucje kultury i samorządy mogą współpracować w dążeniu do zielonej transformacji? Jakie korzyści mogą wyniknąć z ich zaangażowania w proces zmiany?

Modertorem panelu była p. Joanna Tabaka, trenerka i edukatorka w zakresie ograniczania negatywnego wpływu instytucji i działań kulturalnych na środowisko oraz ekspertka ds. budowania strategii rozwoju publiczności w sektorze kultury, która przeprowadziła ponad 200 warsztatów i spotkań w zakresie ekologizacji instytucji kultury, promocji oraz audience development dla lokalnych domów kultury, bibliotek, teatrów i muzeów w całej Polsce. Jako ekspertka była zapraszana do udziału w wykładach, konferencjach i publikacjach, przez instytucje kultury, urzędy miejskie oraz uniwersytety czy organizacje pozarządowe. Jest podwójną stypendystką Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz autorką pierwszej w Polsce publikacji skierowanej do sektora instytucji kultury nt. wdrażania rozwiązań proklimatycznych pt. “Zielona Instytucja Kultury. O stawaniu się miejscem kultury przyjaznym naturze”. www.joannatabaka.pl

W dyskusji wzięli udział:

 Patrice Henaff, Dyrektor Rich’ESS
 Maryline Lair, Le Collectif des festivals
 Magdalena Klepczarek, Naczelniczka Wydziału Instytucji Kultury, Miasto Stołeczne Warszawa
 Natalia Gromow, Dyrektor Biblioteka Gdynia
 Krzysztof Bielaszka, Członek Zarządu Fundacja Ładne Historie 

7 marca kontynuowaliśmy rozważania podczas wydarzenia POLSKO-FRANCUSKA KONFERENCJA: ZIELONA TRANSFORMACJA W KULTURZE. POLSKO-FRANCUSKIE KONSULTACJE. Spotkaliśmy się z ekspert/k/ami z dziedziny zielonej transformacji i zrównoważonego rozwoju w kulturze.

Konsultacje podzieliliśmy na dwie części: sesję plenarną oraz część warsztatową. Podczas obu tych części spotkaliśmy się z:
 Joanną TABAKĄ, którą już przedstawiliśmy powyżej.

 Maryline LAIR, ekspertką z zakresu przemian ekologicznych i społecznych, specjalistką od podmiotów kultury, dyrektorką stowarzyszenia „Collectif des festivals”, które wspiera podmioty działające w obszarze kultury w procesie zrównoważonego rozwoju. 

 Patrice’em HENAFFem, specjalistą z zakresu projektów społecznie innowacyjnych, który swoje podejście buduje na metodologiach promujących zaangażowanie partnerów i odbiorców, dyrektorem stowarzyszenia Rich’ess, siły napędowej innowacji społecznych, wspierającego procesy zmian społecznych i inicjatywy społecznie odpowiedzialne.

W trakcie warsztatów „ABC Zielonej instytucji kultury – jak inicjować, tworzyć i rozwijać miejsce kultury przyjazne środowisku (Joanna Tabaka)” omówiliśmy obszary i strategie na efektywne wprowadzanie zielonych zmian w instytucjach kultury. Wspólnie szukaliśmy sposobów na ograniczanie emisji i zużycia zasobów, takich jak energia, ciepło czy woda. Dowiedzieliśmy się również, co to są i jak wprowadzać zasady ekologicznego stylu życia, w tym less/zero waste oraz jak inspirować naszych odbiorców i odbiorczynie do działań na rzecz ochrony klimatu. Poruszaliśmy tematy rekompensaty środowiskowej i greenwashingu, a także poznaliśmy sposoby realizacji niskoemisyjnych wydarzeń, w tym m.in. jak promować i dobierać poczęstunek w sposób ekologiczny. Podczas warsztatu poznaliśmy przykłady ekodziałań obecnych w innych instytucjach i miejscach w Polsce, a także omówiliśmy ekologiczną społeczną odpowiedzialność instytucji kultury.

Podczas warsztatów Rozwój dobrych, przyjaznych dla środowiska i zrównoważonych praktyk jako szansa rozwoju organizacji kultury prowadzonych przez Maryline Lair i Patrice’a Hénaffa rozważaliśmy czy podmioty kultury mają świadomość podjęcia pilnych działań w zakresie ochrony środowiska? Czy stosują rozwiązania, których nie mają inni? W jaki sposób mogą przewodzić i dzielić się transformacją? Biorąc pod uwagę rolę, jaką podmioty kultury odgrywają w naszych społeczeństwach, bardziej niż kiedykolwiek ważne jest, aby przedstawiały one swoje działania w perspektywie skutków lub wpływu, jaki mają na środowisko. Podejście do zrównoważonego rozwoju to podejście postępowe, które wymaga prób, eksperymentów i innowacji. To właśnie w logice działań badawczo-rozwojowych, sieć organizacji “Collectif des festivals” od 23 lat współpracuje ze swoimi członkami i partnerami w celu wypracowania wspólnych rozwiązań problemów, jakie napotyka się w trakcie organizowania imprez i wydarzeń kulturalnych. Dzięki doświadczeniu “Collectif des festivals” poznaliśmy jak kwestie środowiskowe mogą kryć w sobie także inne problemy, związane ze strategią i organizacją struktur, modelami ekonomicznymi, zasobami ludzkimi, a nawet wizerunkiem; kwestie te zamiast być ograniczeniami, mogą stać się dźwignią w ich rozwoju.

Zapraszamy na krótką relację z tego wydarzenia:

Zapis konferencji:

Wizyta we Francji przedstawicieli polskich partnerów projektu „Zielona instytucja kultury” dofinansowanego ze środków Programu Erasmus+ (Côtes-d’Armor, 20-24.03.2023)

W dniach 20-24 marca 2023 r. przedstawiciele polskich instytucji partnerskich projektu #ZielonaInstytucjaKultury wzięli udział w wizycie studyjnej zorganizowanej przez Stowarzyszenie Rich’ess. Podczas wizyty odbyły się spotkania i rozmowy z lokalnymi instytucjami i organizacjami, które zajmują się kulturą, działalnością artystyczną, dziedzictwem kulturowym i zrównoważonym rozwojem w kulturze. Dodatkowo, partnerzy projektu dokonali ewaluacji dotychczas osiągniętych rezultatów projektu oraz ustalili priorytety na kolejne miesiące współpracy. Czytaj więcej

Wizyta we Francji organizatorów wydarzeń kulturalnych (24-28.05.2023)

Pierwszy dzień rozpoczął się od spotkania z przedstawicielami partnerskiej organizacji – stowarzyszenia Rich’ess w jej siedzibie w Saint Brieuc. Oprócz prezentacji działalności, uczestnicy mobilności poznali kulisy organizacji wydarzenia kulturalnego pn. “Les sons d’automne” (pl. Dźwięki jesieni) /www.lessonsdautomne.fr/. Organizatorzy festiwalu (ok. 700 odwiedzających), który odbywa się co roku, w małej, bretońskiej miejscowości, siłami wolontariuszy, zostali przeszkoleni z zakresu zrównoważonego rozwoju i zielonej transformacji w kulturze (przez ekspertów z Collectif des festivals), a zdobytą wiedzę wykorzystują w praktyce przy organizacji kolejnych edycji wydarzenia, o czym opowiadali uczestnikom spotkania. Czytaj więcej

REZULTATY PROJEKTU

Zapis rozmów z wolontariusz.k.ami, organizator.k.ami festiwali i wydarzeń kulturalnych, którzy w swojej codziennej pracy wdrażają praktyki ekologiczne, stymulując tym samym zrównoważony rozwój lokalnych społeczności.
Z jakimi wyzwaniami mierzą się w codziennej pracy, programując wydarzenia, realizując je, czy planując ich rozwój? Jak podnoszą świadomość ekologiczną odbiorców i odbiorczyń swoich wydarzeń? Jak współpracują w osiąganiu wspólnych, ekologicznych celów? Na te i inne pytania odpowiedzieli uczestnikom i uczestniczkom wizyty studyjnej we Francji w maju 2023 (przygotowanej przez partnerską organizację RICH’ESS), organizatorom i organizatorkom wydarzeń kulturalnych w Centrum Polsko-Francuskim w Olsztynie, Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Olsztynie oraz Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, przedstawiciele i przedstawicielki instytucji i organizacji pozarządowych sektora kultury: Festival “Les Sons d’Automne”, Domaine de la Roche Jagu, Festival “Le Mille”, La Fiselerie i Collectif des festivals.
REALIZACJA: Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie.

Wizyta studyjna edukatorów we Francji 12-16.09.2023

Nasza podróż zaczęła się 12.09 we wtorek o poranku i trwała dość długo. Odbyliśmy ją samolotem
z Gdańska do Rennes z przesiadką w Amsterdamie, a następnie pociągiem do Saint Brieuc i stamtąd do Erquy, miejsca docelowego dotarliśmy samochodem. Dzięki nowej funkcji w aplikacji Google Maps zużyliśmy mniej paliwa. Zielony listek jest widoczny w trakcie nawigacji, w dolnej części ekranu, gdzie możemy znaleźć informację o odległości do celu i czasie dojazdu. Czytaj więcej

REZULTATY PROJEKTU —-zobacz Materiały dla edukatorów

Wizyta studyjna organizatorów wydarzeń kulturalnych w Polsce 24-29.09.2023

Tym razem francuska grupa projektowa dotarła na Warmię i Mazury, aby zapoznać się z dobrymi, ekologicznymi praktykami w zakresie tworzenia wydarzenia kulturalnego pod kątem potencjału i wyzwań zrównoważonego rozwoju przede wszystkim w aspekcie ochrony środowiska. 

Wizyta rozpoczęła się od Fromborka. Zaprezentowaliśmy gościom działalność Muzeum Mikołaja Kopernika oraz bazylikę archikatedralną pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku na Wzgórzu Katedralnym (multimedialne rozwiązania dla odwiedzających – bilety elektroniczne, zamiast ulotek kody QR – kierujące do informacji, zieleń, w tym zieleń zabytkowa na Wzgórzu Katedralnym, elektroniczne wyświetlacze zamiast plakatów – infokioski). Czytaj więcej

REZULTATY PROJEKTU

W ramach realizacji projektu opracowaliśmy zestaw materiałów graficzno-informacyjnych uwrażliwiający pracowników i osoby odwiedzające na kwestie związane z ochroną środowiska, do użytku we wszystkich instytucjach, którym ekologia w kulturze nie jest obojętna.

Zestaw materiałów do pobrania

Wizyta osób zarządzających instytucjami w Polsce 19-24.11.2023

Tym razem wizytę organizowała Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie, jeden z partnerów projektu. Wspólnie z ekipą projektu #ZielonaInstytucjaKultury sprawdziliśmy, jak kultura i ekologia splatają się na Warmii i Mazurach. Poznaliśmy sposoby tworzenia oferty gastronomicznej z poszanowaniem lokalnych zasobów w Kwaśnym Jabłku we Włodowie, Kuźni Społecznej i Banku Żywności w Olsztynie. Zajrzeliśmy za kulisy działalności olsztyńskiego Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie, Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia “Areszt Sztuki” i Towarzystwa Miłośników Olsztyna. Z fromborskich wieży Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku i podziemi wyciągnęliśmy wnioski na temat tego, jak doceniać zabytki i jak dzięki nim opowiadać historię regionu, a wszystko to podsumowaliśmy przy jednym stole w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Olsztynie. Cudownym zwieńczeniem tego intensywnego czasu był niepowtarzalny koncert BIRINIG EXPRESS w Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Olsztynie.

Splatanie się instytucji, organizacji i ludzi, dla których lepszy świat jest priorytetem, zaowocowały wieloma ekozmianami w naszych instytucjach. Jesteśmy przekonani, że to dopiero początek zieleńszej kultury!

Zdjęcia: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie

Zobacz Opinie uczestników projektu