#ZielonaInstytucjaKultury

Organizacje partnerskie:

Cele projektu:

Celem projektu jest zapoznanie się z dobrymi, ekologicznymi praktykami stosowanymi przez polskie
i francuskie instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe działające na rzecz kultury, a także wdrożenie ich do codziennej pracy. Zdefiniowano 3 tematy: polityka ekologiczna wewnątrz instytucji/organizacji, organizacja wydarzeń kulturalnych z uwzględnieniem ekologicznych zachowań oraz ekologiczna edukacja dorosłych słuchaczy i uczestników wydarzeń. W ramach projektu zostanie opracowana m.in seria wideoporadników dobrych, zielonych praktyk oraz szkolenia dla edukatorów i animatorów. Wspólnie z partnerami projektu chcemy, aby realizacja projektu stała się pierwszym krokiem do skonsolidowanych działań środowiska kultury na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w naszym mieście i regionie.

Planowane działania:

1. Kick-off meeting (Polska). Spotkanie inaugurujące projekt z udziałem organizacji partnerskich.
2. Zielony audyt (Polska). Diagnoza polskich instytucji kultury pod kątem stosowania i wdrażania proekologicznych rozwiązań. Wymiana dobrych praktyk z promotorami idei zielonej instytucji kultury w Polsce oraz z francuskim partnerem nt. zrównoważonego rozwoju w kulturze (warsztaty).
3. Wizyty studyjne w Polsce i  we Francji osób zarządzających instytucjami kultury/organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz kultury. Wymiana doświadczeń z zakresu praktycznego stosowania ekopraktyk (infrastruktura, organizacja pracy) w codziennej działalności.
4. Spotkanie edukatorów/animatorów we Francji. Wymiana dobrych praktyk z zakresu edukacji ekologicznej osób dorosłych (techniki, metodologia, zakres) i sposobów “przemycania” ekologicznej wiedzy przy okazji organizowanych wydarzeń kulturalnych.
5. Wizyty studyjne w Polsce i we Francji dla osób zajmujących się organizacją wydarzeń kulturalnych (imprezy, festiwale). Wymiana dobrych praktyk z zakresu tworzenia wydarzenia kulturalnego pod kątem potencjału i wyzwań zrównoważonego rozwoju, przede wszystkim w aspekcie ochrony środowiska.

Realizacja projektu #ZielonaInstytucjaKultury ROZPOCZĘTA! Po perypetiach związanych z wycofaniem się pierwszego, francuskiego partnera z projektu, intensywnych poszukiwaniach godnego zastępcy, MAMY TO! Stowarzyszenie RICH’ESS z Saint-Brieuc dołączyło do Centrum Polsko-Francuskiego, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, aby wspólnie podzielić się „zielonymi” doświadczeniami i dobrymi ekopraktykami.

Podczas pierwszego spotkania w Olsztynie (5-7 września 2022), inaugurującego projekt, oprócz prezentacji wszystkich partnerów i wizyt w poszczególnych instytucjach kultury, rozmawialiśmy o harmonogramie dalszych planowanych działań, kwestiach organizacyjnych i finansowych. Ustalaliśmy również wspólnie metody i narzędzia ewaluacji projektu.

Zgodnie z założeniami, nasze działania (w tym 3 wizyty we Francji, 2 w Polsce oraz otwarte, polsko-francuskie warsztaty wymiany dobrych praktyk) realizowane będą w następujących obszarach:

1. polityka ekologiczna wewnątrz instytucji/organizacji,

2. organizacja wydarzeń kulturalnych z uwzględnieniem postaw proekologicznych oraz

3. ekologiczna edukacja dorosłych słuchaczy i uczestników wydarzeń.

W październiku kolejny etap, diagnostyczny. Przedstawiciele stowarzyszenia RICH’ESS przeprowadzą w polskich, partnerskich instytucjach kultury tzw. „zielony audyt”. Grupa projektowa działająca pod eksperckim okiem francuskich partnerów dokona analizy i autoewaluacji zachowań i praktyk ekologicznych w swoich instytucjach/organizacjach. Przyglądać będziemy się organizacji pracy, zarządzaniu zasobami, funkcjonowaniu na co dzień w naszych siedzibach, gospodarce odpadami, zużyciu mediów, polityce zakupowej, sposobom komunikowania i promowania naszych działań itp. Wnioski ze spotkań posłużą do stworzenia raportu, którego efektem, na zakończenie realizacji projektu, będzie wspólne wypracowanie „karty dobrych zielonych praktyk w kulturze”. Z rezultatów skorzystać będą mogli wszyscy, którym ekologia w kulturze nie jest obojętna.

Zielony audyt w Polsce. Spotkania warsztatowe.

W dniach 23-26 października miał miejsce kolejny etap realizacji naszego projektu – etap diagnostyczny. Zrealizowaliśmy go w postaci 3-dniowych kreatywnych spotkań warsztatowych w duchu filozofii inteligencji zbiorowej. Wzięli w nich udział przedstawiciele instytucji/organizacji partnerskich (kadra kierownicza, pracownicy administracji, animatorzy, edukatorzy, organizatorzy wydarzeń kulturalnych). Audyt opierał się na 3 zagadnieniach: działalność kulturalna i edukacyjna, organizacja pracy i procesy funkcjonowania, zarządzanie zasobami. Celem spotkań było próba zdefiniowania wzorca zielonej organizacji/instytucji kultury poprzez zdiagnozowanie potrzeb, elementów do poprawy i ustalenie działań naprawczych. Ponadto, określenie nowej „zielonej” inicjatywy oraz inicjatywy „marzeń”, którą instytucja/organizacja chciałaby wprowadzić w przyszłości. Moderatorem warsztatów byli francuscy partnerzy mający doświadczenie we wspieraniu rozwoju organizacji i ich procesów strategicznych, głównie sektora ekonomii społecznej. Wnioski ze spotkań posłużą przedstawicielom Rich’ess do stworzenia ogólnodostępnego raportu. Zagadnienia podejmowane podczas spotkań będą również przedmiotem działań lokalnych, jakie instytucje/organizacje partnerskie zadeklarowały się podjąć na rzecz zielonej transformacji.

W ramach realizacji kolejnych działań projektowych w dniu 7 marca br. zorganizowaliśmy warsztaty pn. „Zielona transformacja w kulturze. Polsko-francuskie konsultacje”.

A dzień wcześniej, 6 marca w trakcie VII Europejskiego Kongresu Samorządów, który odbył się w Mikołajkach zaproszeni przez nas eksperci dzielili się przemyśleniami na panelu dyskusyjnym „Samorządy i instytucje kultury – naturalni partnerzy w zielonej transformacji”

Badanie Ministerstwa Klimatu i Środowiska (2020) wykazało, że Polacy najbardziej obawiają się skutków zmian klimatu (52%). W Polsce jest 13 tys. instytucji kultury, które mogą odgrywać kluczową rolę w propagowaniu wiedzy i praktyk ekologicznych. W jaki sposób zatem instytucje kultury i samorządy mogą współpracować w dążeniu do zielonej transformacji? Jakie korzyści mogą wyniknąć z ich zaangażowania w proces zmiany?

Modertorem panelu była p. Joanna Tabaka, trenerka i edukatorka w zakresie ograniczania negatywnego wpływu instytucji i działań kulturalnych na środowisko oraz ekspertka ds. budowania strategii rozwoju publiczności w sektorze kultury, która przeprowadziła ponad 200 warsztatów i spotkań w zakresie ekologizacji instytucji kultury, promocji oraz audience development dla lokalnych domów kultury, bibliotek, teatrów i muzeów w całej Polsce. Jako ekspertka była zapraszana do udziału w wykładach, konferencjach i publikacjach, przez instytucje kultury, urzędy miejskie oraz uniwersytety czy organizacje pozarządowe. Jest podwójną stypendystką Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz autorką pierwszej w Polsce publikacji skierowanej do sektora instytucji kultury nt. wdrażania rozwiązań proklimatycznych pt. “Zielona Instytucja Kultury. O stawaniu się miejscem kultury przyjaznym naturze”. www.joannatabaka.pl

W dyskusji wzięli udział:

 Patrice Henaff, Dyrektor Rich’ESS
 Maryline Lair, Le Collectif des festivals
 Magdalena Klepczarek, Naczelniczka Wydziału Instytucji Kultury, Miasto Stołeczne Warszawa
 Natalia Gromow, Dyrektor Biblioteka Gdynia
 Krzysztof Bielaszka, Członek Zarządu Fundacja Ładne Historie 

7 marca kontynuowaliśmy rozważania podczas wydarzenia POLSKO-FRANCUSKA KONFERENCJA: ZIELONA TRANSFORMACJA W KULTURZE. POLSKO-FRANCUSKIE KONSULTACJE. Spotkaliśmy się z ekspert/k/ami z dziedziny zielonej transformacji i zrównoważonego rozwoju w kulturze.

Konsultacje podzieliliśmy na dwie części: sesję plenarną oraz część warsztatową. Podczas obu tych części spotkaliśmy się z:
 Joanną TABAKĄ, którą już przedstawiliśmy powyżej.

 Maryline LAIR, ekspertką z zakresu przemian ekologicznych i społecznych, specjalistką od podmiotów kultury, dyrektorką stowarzyszenia „Collectif des festivals”, które wspiera podmioty działające w obszarze kultury w procesie zrównoważonego rozwoju. 

 Patrice’em HENAFFem, specjalistą z zakresu projektów społecznie innowacyjnych, który swoje podejście buduje na metodologiach promujących zaangażowanie partnerów i odbiorców, dyrektorem stowarzyszenia Rich’ess, siły napędowej innowacji społecznych, wspierającego procesy zmian społecznych i inicjatywy społecznie odpowiedzialne.

W trakcie warsztatów „ABC Zielonej instytucji kultury – jak inicjować, tworzyć i rozwijać miejsce kultury przyjazne środowisku (Joanna Tabaka)” omówiliśmy obszary i strategie na efektywne wprowadzanie zielonych zmian w instytucjach kultury. Wspólnie szukaliśmy sposobów na ograniczanie emisji i zużycia zasobów, takich jak energia, ciepło czy woda. Dowiedzieliśmy się również, co to są i jak wprowadzać zasady ekologicznego stylu życia, w tym less/zero waste oraz jak inspirować naszych odbiorców i odbiorczynie do działań na rzecz ochrony klimatu. Poruszaliśmy tematy rekompensaty środowiskowej i greenwashingu, a także poznaliśmy sposoby realizacji niskoemisyjnych wydarzeń, w tym m.in. jak promować i dobierać poczęstunek w sposób ekologiczny. Podczas warsztatu poznaliśmy przykłady ekodziałań obecnych w innych instytucjach i miejscach w Polsce, a także omówiliśmy ekologiczną społeczną odpowiedzialność instytucji kultury.

Podczas warsztatów Rozwój dobrych, przyjaznych dla środowiska i zrównoważonych praktyk jako szansa rozwoju organizacji kultury prowadzonych przez Maryline Lair i Patrice’a Hénaffa rozważaliśmy czy podmioty kultury mają świadomość podjęcia pilnych działań w zakresie ochrony środowiska? Czy stosują rozwiązania, których nie mają inni? W jaki sposób mogą przewodzić i dzielić się transformacją? Biorąc pod uwagę rolę, jaką podmioty kultury odgrywają w naszych społeczeństwach, bardziej niż kiedykolwiek ważne jest, aby przedstawiały one swoje działania w perspektywie skutków lub wpływu, jaki mają na środowisko. Podejście do zrównoważonego rozwoju to podejście postępowe, które wymaga prób, eksperymentów i innowacji. To właśnie w logice działań badawczo-rozwojowych, sieć organizacji “Collectif des festivals” od 23 lat współpracuje ze swoimi członkami i partnerami w celu wypracowania wspólnych rozwiązań problemów, jakie napotyka się w trakcie organizowania imprez i wydarzeń kulturalnych. Dzięki doświadczeniu “Collectif des festivals” poznaliśmy jak kwestie środowiskowe mogą kryć w sobie także inne problemy, związane ze strategią i organizacją struktur, modelami ekonomicznymi, zasobami ludzkimi, a nawet wizerunkiem; kwestie te zamiast być ograniczeniami, mogą stać się dźwignią w ich rozwoju.

Zapraszamy na krótką relację z tego wydarzenia:

Zapis konferencji: